Πενήντα χρόνια μετά την τελευταία αποστολή Apollo, το πρόγραμμα Artemis είναι έτοιμο να αναλάβει τη σκυτάλη της σεληνιακής εξερεύνησης με μια δοκιμαστική εκτόξευση τη Δευτέρα του πιο ισχυρού πυραύλου της NASA που υπήρξε ποτέ.
Ο στόχος είναι να επιστρέψουν οι άνθρωποι στη Σελήνη για πρώτη φορά μετά την τελευταία αποστολή Apollo το 1972 — και τελικά κάποια στιγμή στον Άρη.
Ο πύραυλος Space Launch System (SLS) μήκους 322 ποδιών (98 μέτρων) έχει προγραμματιστεί να εκτοξευτεί στις 8:33 π.μ. (1233 GMT) από το Διαστημικό Κέντρο Κένεντι (KSC) στη Φλόριντα.
Η αποστολή, που για να ολοκληρωθεί ο σχεδιασμός της χρειάστηκε πάνω από μία δεκαετία, θα πετάξει αρχικά χωρίς πλήρωμα, και ο βασικός λόγος που η NASA επιστρέφει στα παλιά της λημέρια (δηλαδή στη σεληνιακή εξερεύνηση) έχει καθαρά συμβολικό χαρακτήρα και είναι θέμα γοήτρουγ ια τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, η οποία υφίσταται ιδιαίτερο ανταγωνισμό σε τούτο τον τομέα τόσο από την Κίνα, όσο και από άλλες διάφορες ιδιωτικές αεροδιαστημικές εταιρείες όπως η SpaceX που θέλουν και αυτές με τη σειρά τους να πράξουν το ίδιο πράγμα.
Τα ξενοδοχεία γύρω από το Ακρωτήριο Κανάβεραλ αναφέρουν πως μέχρι στιγμής οι κρατήσεις των θεατών που θα παρακολουθήσουν το θέαμα της εκτόξευση του διαστημοπλοίου ανέρχεται περίπου σε 100.000 έως 200.000, οι οποίοι προφανώς περιμένουν με λαχτάρα να δουν αυτήν την εντυπωσιακή εκτόξευση που θα παραμείνει στην ιστορία για πολλά χρόνια.
Ο τεράστιος πύραυλος που έχει χρώμα άσπρο και πορτοκαλί βρίσκεται ήδη στο συγκρότημα εκτόξευσης Pad 36B του KSC για μία εβδομάδα περίπου προκειμένου να ολοκληρωθούν όλες οι απαιτούμενες προεργασίες για αυτό το εγχείρημα.
«Από τότε πού έφτασε ο πύραυλος στις εγκαταστάσεις (δηλαδή από την περασμένη εβδομάδα), κατευθείαν αισθανθήκαμε ένα τεράστιο ενθουσιασμό που δεν λέει να κοπάσει», δήλωσε η Janet Petro, διευθύντρια στο KSC. «Είναι πραγματικά, κάτι υπέροχο που δεν μπορεί κανείς να το περιγράψει απλά με λίγα λόγια».
Το συγκεκριμένο εγχείρημα, που βαφτίστηκε Artemis 1, είναι να δοκιμάσει το Space Launch System (SLS) και την κάψουλα πληρώματος Orion που βρίσκεται στην κορυφή του πυραύλου.
Τα μέρος στο διαστημόπλοιο που είναι εξοπλισμένο με αισθητήρες θα αντικαταστήσουν σε πρώτη φάση τα μέλη του πληρώματος, ενώ τα ειδικά όργανα που φέρει θα καταγράφουν τα επίπεδα επιτάχυνσης, των κραδασμών και της ακτινοβολίας.
Οι κάμερες θα καταγράφουν κάθε στιγμή του ταξιδιού των 42 ημερών και θα περιλαμβάνουν μια selfie φωτογραφία του διαστημικού σκάφους με τη Σελήνη και τη Γη να βρίσκονται στο βάθος.
Splashdown στον Ειρηνικό
Η κάψουλα Orion θα περιφέρεται γύρω από τη Σελήνη, φθάνοντας σε απόσταση 60 μιλίων (100 χιλιομέτρων) στην πλησιέστερη προσέγγιση της και στη συνέχεια θα πυροδοτήσει εκ νέου τους κινητήρες της για να μεταφερθεί σε απόσταση 40.000 μιλίων πιο πέρα, κάτι που θεωρείται ρεκόρ για ένα διαστημόπλοιο που μεταφέρει ανθρώπους, και προφανώς δεν έχει γίνει κάτι παρόμοιο στο παρελθόν
Ένας από τους πρωταρχικούς στόχους της αποστολής είναι να δοκιμάσει τη θερμική ασπίδα της κάψουλας, η οποία με διάμετρο 16 πόδια είναι η μεγαλύτερη που κατασκευάστηκε ποτέ.
Κατά την επιστροφή της στην ατμόσφαιρα της Γης, η θερμική ασπίδα θα χρειαστεί να αντέξει θερμοκρασίες της τάξεως των 5.000 βαθμών Φαρενάιτ (2.760 βαθμούς Κελσίου) η οποία θα τρέχει περίπου με ταχύτητα 25.000 μιλίων την ώρα.
Όσον αφορά τον Orion, η κάθοδος του αναμένεται να επιβραδυνθεί με την χρήση αλεξίπτωτων, και θα τελειώσει το ταξίδι του με ένα splashdown στα ανοιχτά του Σαν Ντιέγκο στον Ειρηνικό ωκεανό.
Η εκτόξευση της Δευτέρας θα βρίσκεται εκ των πραγμάτων στο έλεος του καιρού, και αυτό οφείλεται στο γεγονός πως ο καιρός είναι απρόβλεπτος στην Φλόριντα αυτή την εποχή του χρόνου, ενώ η NASA έχει καθορίσει ένα χρονικό Πλαίσιο για την εκτόξευση του διαστημοπλοίου περίπου δύο ωρών, δηλαδή εάν δεν κατορθώσει να εκτοξευθεί με επιτυχία, τότε θα ακολουθήσουν τουλάχιστον άλλες δύο προσπάθειες σε μεταγενέστερες ημερομηνίες.
Και πιο αναλυτικά, εάν ο πύραυλος δεν είναι σε θέση να απογειωθεί τη Δευτέρα, τότε οι επόμενες εναλλακτικές ημερομηνίες απογείωσης θα είναι 2 ή 5 Σεπτεμβρίου, και επί της ουσίας αυτό το σκεπτικό θα λειτουργήσει ως «Plan B» σε περίπτωση που κάτι πάει στραβά.
Σε πλήρη ετοιμότητα το Artemis 1
Η NASA έδωσε το πράσινο φως για την αποστολή την περασμένη Τρίτη μετά από μια λεπτομερή επιθεώρηση του διαστημοπλοίου που είναι γνωστή ως «αναθεώρηση ετοιμότητας πτήσης».
Αυτό δεν σημαίνει ότι τα πράγματα δεν μπορούν να πάνε στραβά με τον πύραυλο, όπως και με την κάψουλα. Αυτό έχει γίνει πλέον μάθημα στη NASA με παλαιότερες πτήσεις που είχαν πραγματικά καταστροφικές συνέπειες, με πλήρη καταστροφή ολόκληρου του διαστημοπλοίου, πριν καν ξεκινήσει να απογειωθεί από το έδαφος.
Ένα μεγάλο εγχείρημα που συνοδεύεται με πολλούς κινδύνους
«Κάνουμε κάτι που είναι απίστευτα δύσκολο και συνάμα συνοδεύεται από πολλούς και διάφορους κινδύνους», δήλωσε ο Mike Sarafin, ο διευθυντής της αποστολής Artemis 1.
Επειδή πρόκειται για πτήση χωρίς πλήρωμα, ο Σαραφίν είπε ότι η αποστολή θα διεξαχθεί σε συνθήκες που δεν θα ήταν αποδεκτές για πτήση με αστροναύτες.
Μια πλήρης αποτυχία θα ήταν καταστροφική για ένα πρόγραμμα που κοστίζει 4,1 δισεκατομμύρια δολάρια ανά εκτόξευση και έχει ήδη καθυστερήσει αρκετά χρόνια.
Η επόμενη αποστολή, το Artemis 2, θα φέρει τους αστροναύτες σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη χωρίς να προσγειωθεί στην επιφάνεια της. Το πλήρωμα του Artemis 3 πρόκειται να προσγειωθεί στη Σελήνη το νωρίτερο το 2025.
Ενώ οι αστροναύτες του Apollo που περπάτησαν στη Σελήνη ήταν αποκλειστικά λευκοί άνδρες, το πρόγραμμα Artemis σχεδιάζει να συμπεριλάβει την πρώτη έγχρωμη γυναίκα, κάτι που άργησε να γίνει σχεδόν μισό αιώνα.
Και δεδομένου ότι οι άνθρωποι έχουν ήδη επισκεφθεί τη Σελήνη, το διαστημικό πρόγραμμα Artemis έχει στραμμένο το βλέμμα του σε έναν άλλο υψηλό στόχο – μια ενδεχόμενη αποστολή με πλήρωμα στον Άρη.
Ο μεγαλεπήβολος μελλοντικός στόχος του προγράμματος Artemis είναι να δημιουργήσει μια διαρκή και συνεχόμενη ανθρώπινη παρουσία στη Σελήνη, όπως και έναν διαστημικό σταθμό σε τροχιά γύρω από το φεγγάρι που είναι γνωστό ως Gateway, και τέλος μια βάση στην επιφάνεια της Σελήνης.
Το Gateway θα χρησιμεύσει ως ενδιάμεσος σταθμός στάσης και ανεφοδιασμού για ένα ταξίδι στον Άρη που θα διαρκούσε τουλάχιστον αρκετούς μήνες.
Ένα διαστημικό εγχείρημα μεγάλο κόστος
Αρχικά οφείλουμε να διευκρινίσουμε ότι τέτοιου είδους εγχειρήματα είναι εξαιρετικά πανάκριβα και δυσβάσταχτα, ακόμη και για τις πιο αναπτυγμένες χώρες του πλανήτη, συμπεριλαμβανομένου και των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, με το σκεπτικό ότι αυτές οι αποστολές γίνονται καθαρά για θέμα γοήτρου, και όχι για να φέρουν έσοδα στην εκάστοτε χώρα.
Επιπλέον αν λάβουμε υπόψιν μας ότι το διαστημόπλοιο μπορεί να καταστραφεί αμέσως μετά την απογείωση του, κάτι τέτοιο θα συνεπαγόταν σαν να πετάει η Αμερική μερικά δισεκατομμύρια δολάρια στον κάλαθο των αχρήστων, συν τον κόπο πολλών ετών που χρειάστηκε για να ολοκληρωθεί ο σχεδιασμός αυτού του προγράμματος.
